ဗုဒၶဘာသာတြင္ သာသနာေတာ္ ၃-ရပ္ ရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာ ပရိယတၱိသာသနာ၊ ပဋိပတၱိသာသနာ၊ ပဋိေ၀ဓသာသနာတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
ဤတြင္ ပရိယတၱိ ဆိုသည္မွာ ပိဋကတ္စာေပ သင္ၾကားမႈ ျဖစ္သည္။
ပဋိပတၱိ ဆိုသည္ကား အက်င့္တရား ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္-သမထဘာ၀နာ၊ ၀ိပႆနာဘာ၀နာ တို႔ကို
က်င့္ၾကံပြားမ်ား အားထုတ္မႈ ျဖစ္သည္။
ပဋိေ၀ဓ ဆိုသည္မွာမူ-မဂ္တရား ဖိုလ္တရားတို႔ကို ထိုးထြင္း၍ သိျခင္း ျဖစ္သည္။
ဤသာသနာေတာ္ သံုးရပ္သည္ ကၽြန္းကိုင္းမွီ ကိုင္းကၽြန္းမွီ-ဆိုသကဲ့သို႔ အခ်င္းခ်င္း ဆက္ႏြယ္ အက်ိဳးျပဳေနၾကသည္။
ပရိယတၱိသာသနာ တည္မွသာ မွန္ကန္ေသာ ပဋိပတၱိသာသနာ တည္ရွိႏိုင္သည္။ မွန္ကန္ေသာ ပဋိပတၱိသာသနာကို အားထုတ္မွသာလွ်င္ ပဋိေ၀ဓသာသနာသို႔ ဆိုက္ေရာက္ႏိုင္သည္။
ဥပမာ-ဆိုရေသာ္ ပရိယတၱိသည္ သစ္ပင္၌ အျမစ္ႏွင့္ တူသည္။
ပဋိပတၱိသည္ ပင္စည္၊ အကိုင္းအခက္ႏွင့္ တူသည္။
ပဋိေ၀ဓသည္ အသီးအပြင့္ႏွင့္ တူသည္။
အျမစ္ခိုင္ခန္႔ ေကာင္းမြန္မ်ားျပား သေလာက္ ပင္စည္အကိုင္းအခက္ ႀကီးမားသန္စြမ္းႏိုင္သည္။ ပင္စည္အကိုင္းအခက္ ႀကီးမား သန္စြမ္းသေလာက္ အသီးအပြင့္တို႔ ဖြံ႔ျဖိဳးထြားက်ိဳင္း၍ အနံ႔ အရသာႏွင့္ ျပည့္စံုႏိုင္သည္။
ထိုဥပမာကဲ့သို႔-ပရိယတၱိသာသနာတည္းဟူေသာ အျမစ္ျပည့္စံု ထင္ရွားစြာ တည္ရွိမွသာလွ်င္ ပဋိပတၱိသာသနာတည္းဟူေသာ ပင္စည္ အကိုင္းအခက္တို႔ တည္ရွိႏိုင္မည္။
မွန္ကန္ေသာ ပဋိပတၱိတည္း ဟူေသာ အကိုင္းအခက္ျဖစ္မွသာလွ်င္ ပဋိေ၀ဓတည္းဟူေသာ အသီးအပြင့္တို႔ကို ရရွိသံုးေဆာင္ၾကရေပ မည္။
တနည္းအားျဖင့္-ပရိယတၱိသာသနာသည္ ကန္ေပါင္ႏွင့္ တူသည္။
ပဋိပတၱိသာသနာသည္ ေရႏွင့္တူသည္။
ပဋိေ၀ဓသာသာနသည္ ၾကာႏွင့္တူသည္။
ထိုဥပမာအရ ကန္ေပါင္ရွိမွ ေရတည္သည္။ ေရတည္မွ ၾကာရွိႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကန္ေပါင္တည္း ဟူေသာ ပရိယတၱိ မက်ိဳးမေပါက္ မပ်က္မစီးေအာင္ အားထုတ္ၾကရမည္။ ကန္ေပါင္တည္းဟူေသာ ပရိယတၱိ ေကာင္းမြန္ခိုင္ခန္႔သမွ် ကာလပတ္လံုး ေရတည္ရွိမည္ျဖစ္သည္။ ေရတည္းဟူေသာ ပဋိပတၱိ ရွိေနသမွ် ကာလပတ္လံုး ၾကာပန္းတည္းဟူေသာ ပဋိေ၀ဓသည္လည္း တည္ရွိေနမည္ ျဖစ္ေပသည္။
ဤကား ေရႊက်င္သာသနာပိုင္ ဆရာေတာ္ႀကီး ျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ေသာ အဘိဓဇမဟာရ႒ဂုရု ေရႊဟသၤာ ဆရာေတာ္ႀကီး (၁၂၅၅-၁၃၅၇) ဥပမာျပဳ၍ မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ေသာ အဆိုအမိန္႔ျဖစ္သည္။
သို႔ပါလ်က္ႏွင့္ ခံယူခ်က္ လြဲမွားေနသူအခ်ိဳ႔က ပရိယတ္ကို သင္ၾကားေနဖုိ႔ မလိုပါဘူး။ ပရိယတ္က မဂ္ဖိုလ္ရႏိုင္တာ မဟုတ္ဘူး။ ပဋိပတ္ကမွ မဂ္ဖိုလ္ရႏိုင္တာ-စသည္ျဖင့္ ေျပာဆိုေနၾကသည္မွာ အလြန္၀မ္းနည္းဖြယ္ ျဖစ္သည္။ ထိုသူတို႔ကိုယ္တိုင္လည္း မိမိတို႔စကား ဘယ္သို႔တိုင္ေအာင္ ေရာက္သြားသည္ကို ဉာဏ္ယွဥ္၍ ဆင္ျခင္မိပါမူ ၀မ္းနည္းမဆံုး ျဖစ္ရေပလိမ့္မည္။
ေရႊဟသၤာဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက-ဘုရားရွင္ကိုယ္စား ထားေတာ္မူခဲ့ေသာ သုတၱန္၊ အဘိဓမၼာ၊ ၀ိနည္း ဟူသည္မွာ ပရိယတ္ပင္ ျဖစ္သည္။ဤပရိယတ္အတြင္းမွ လိုရာလိုရာ ပဋိပတ္တို႔ကို ထုတ္ယူက်င့္ၾကံ အားထုတ္ၾကရသည္။ ႏွလံုးသြင္းၾကရသည္။ ပြားမ်ားၾကရသည္။ ပရိယတ္သည္ ဘုရားအရာ၌ တည္ေသာ ဆရာေပတည္း။ ေသာ ေ၀ါ မမစၥေယန သတၳာ-ဟူ၍ မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ျပီ။
ပရိယတ္တည္းဟူေသာ ဆရာကင္းေသာ ပဋိပတ္သည္ မွားေသာ ပဋိပတ္သာ ျဖစ္သည္။ မွားေသာ ပဋိပတ္ကို အားထုတ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ လမ္းမွားေနေသာေၾကာင့္ မဂ္ဖိုလ္ကို မရႏိုင္ေပ။
တနည္းဆိုရ လွ်င္-ပရိယတ္ဓမၼကၡႏၶာတို႔သည္ ဘုရား၏ကိုယ္ေတာ္စား ဘုရားမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပရိယတ္ကို ပယ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ ဘုရားကိုပယ္သည္ မည္ေတာ့သည္။ ဘုရားကို ယံုၾကည္ ကိုးစားအားထားေသာ ပုဂၢိဳလ္ မဟုတ္ေတာ့ေခ်-ဟူ၍ ဆိုဆံုးမေတာ္မူခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ ေရႊဟသၤာဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက-ရဟႏၲာ-ဟု ထင္ရွားေက်ာ္ေစာခဲ့ေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဦးသီလသည္ ပဋပတ္အက်င့္ျဖင့္သာ ေနေသာ အရွင္ျမတ္ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ရာတြင္ သာသနာအဓြန္႔ရွည္စြာ တည္ေစျခင္းငွါ သင့္ေလ်ာ္ေသာ အရည္အခ်င္းရွိ ရဟန္းေတာ္တို႔ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ ထိုထိုျမိဳ႔ရြာတို႔၌ ပရိယတၱိ စာသင္တိုက္တို႔ကို တည္ေထာင္ေစခဲ့သည္။ အားေပးေတာ္မူခဲ့သည္-စသည္ျဖင့္လည္း မိန္႔ေတာ္မူခဲ့သည္။ မွတ္သား သတိျပဳ ဆင္ျခင္ဖြယ္ပင္တည္း။
No comments:
Post a Comment